Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Metselmozaïek

Een vorm van siermetselwerk, waarbij een tweedimensionaal sierpatroon deel uitmaakt van het metselwerk, is een metselmozaïek. Het gemakkelijkst is het om stenen afwisselend plat en rechtop te zetten, eventueel aangevuld met gekleurde blokjes. Met wat handigheid kun je dan al een hoekige imitatie van vlechtwerk creëren. Meestal zijn de gebruikte stenen bijgehakt of -gezaagd om hiermee kunstiger geometrische patronen te kunnen vormen. Om het effect goed zichtbaar te maken wordt hiervoor meestal (maar niet altijd) gebruik gemaakt van verschillende kleuren baksteen, soms ook natuursteen.
Onder de Lombardische invloed leerde de romaanse architectuur niet alleen de baksteen kennen, maar ook de creatieve toepassing ervan in mozaïekvorm. In de renaissance wordt het metselmozaïek erg populair als vulling van boogvelden en ook in friezen is het dan vaak te vinden. Logischerwijs komt dit motief dan ook opnieuw op in de neorenaissance.
Onder de term metselmozaïek valt niet een mozaïek van kleine steentjes, dat als het ware tegen de muur geplakt is. Dat maakt geen deel uit van het metselwerk. Evenmin valt onder het begrip het sierlijke metselwerk dat zijn visuële effect vooral dankt aan uitstekende stenen: het reliëfmetselwerk.

Tekst: Jean Penders, 02-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders