De raadselachtige lettercombinatie IHS, al dan niet met wat versiering erbij, komt op
allerlei plaatsen voor.
De omgeving is (bijna) altijd religieus getint en vaak is er een relatie met
de Jezuïtenorde. Op afbeeldingen van de stichter van deze orde, de heilige
Ignatius van Loyola,
staat meestal dit embleem 'IHS'.
Maar waar staan die letters voor? Het juiste antwoord luidt: het zijn de eerste drie letters van de naam van
Jezus in het Grieks: de jota, èta en sigma. Dat Grieks is niet zo verwonderlijk,
want het embleem komt al in de 2e eeuw voor bij de christenen,
toen het Grieks nog volop gebruikt werd.
Eerst werden alleen de I en de H geschreven, die ook (anders uitgesproken) in het Latijn voorkwamen.
In de 4e eeuw kwam daar ook de derde letter bij, waarbij de sigma eerst als C, later als S geschreven werd.
Het embleem IHS is een van de meest voorkomende christelijke symbolen, te vinden bij ingangen, op
altaren
of op
gebruiksvoorwerpen. Daarbij dacht menigeen dat dit als
afweerteken
het kwaad afwendde.
Bij volksgeloof hoort verbeelding,
daarom zijn er zoveel verschillende (onjuiste) interpretaties van deze drie letters. De bekendste is 'In Hoc Signo',
andere 'Iesum Habemus Socium', 'Iesus Hominum Salvator' of 'Jezus, Hart, Smart'.
Hoewel ook de
franciscanen
het 'IHS' graag gebruikten, is het vooral als embleem van de
jezuïeten
bekend geworden.
Deze orde tekent daarbij meestal een kruisje boven de H en zet drie streepjes eronder. Deze staan voor de
nagels
waarmee Jezus gekruisigd werd.
Tekst: Jean Penders (06-2007). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
